Gemeente en inwoners hand in hand op weg naar een leefbare stad!

Nederland is bij uitstek een hokjesland waar ieder zijn verantwoordelijkheid en speelruimte krijgt. Bij ruimtelijke ordening is dat niet anders; de gemeente beheert de openbare ruimte en vanaf het tuinhekje is het de verantwoordelijkheid van inwoners. De opgaven die nu voor ons liggen, vragen echter om over de deze grenzen heen te kijken, om samenwerkingen op te zoeken en gezamenlijk richting oplossingen te bewegen. Dus laten we over die schutting kijken om te zien hoe we samen de stad leefbaar kunnen houden!

Openbare én particuliere ruimte

Gezien alle baten van groen, hebben veel gemeentes grote ambities voor het openbaar groen. Dit is een goede beweging. Tegelijkertijd daalt het besef dat de gemeente niet alles alleen kan oplossen ook steeds meer in. De gemeente heeft beperkt fte en budget en kan het groen zoals bijvoorbeeld boomspiegels lang niet zo divers inplanten en onderhouden als dat met de hulp van inwoners zou kunnen. Gelukkig zijn er inwoners die hier graag hun handen voor uit de mouwen willen steken en het is goed om die inwoners de gelegenheid te geven om dit voor hun eigen wijk of buurt te kunnen doen. Daarnaast is het belangrijk om te bedenken dat slechts 20% tot 60% van de ruimte in de stad in beheer is van de gemeente. Dit laat zien dat er nog enorme kansen liggen buiten de openbare ruimte.

Alle particuliere tuinen in Nederland bij elkaar zijn groter dan de Hoge Veluwe, oftewel we hebben een nationaal park aan tuinen! Inwoners zijn zich ook steeds meer bewust van het belang van vergroenen en het klimaatadaptiever maken van hun tuin. Vaak willen inwoners dus wel hun steentje bijdragen, maar weten ze niet goed waar te beginnen door bijvoorbeeld een gebrek aan kennis, handen en tools of financiële middelen. Hier ligt een kans voor de gemeente om daarin te ondersteunen of voorzien. Samenwerken is namelijk niet alleen belangrijk, het is hoogst noodzakelijk om de stad aan te passen aan het veranderende klimaat. Gelukkig is groen bij uitstek een domein waar inwoners en gemeenten elkaar kunnen ondersteunen om de leefbaarheid in de stad te vergroten. Maar wat heb je nodig om participatie tot een succes te maken?

Samenwerken aan vergroening

Samenwerking kan voor een gemeente wennen zijn, omdat het beheer van de openbare ruimte lang een taak enkel van hen was. Een goede visie op participatie is dan ook van belang. Daarmee formuleer je kaders die duidelijkheid scheppen voor zowel de gemeente als inwoners. Daarnaast kunnen er handvatten worden opgenomen die een standaardprocedure omschrijven voor veelvoorkomende initiatieven, zoals geveltuinen of een buurtmoestuin.

Als deze basis is gerealiseerd, kan een participatieplatform bijdragen aan een structurele en overzichtelijke communicatie tussen inwoners en de gemeente. PLANTERRA ontwikkelde daartoe MijnWijkplan, een participatieplatform toegespitst op participatie in de openbare ruimte.

Op MijnWijkplan kunnen zowel inwoners als de gemeente projecten en initiatieven plaatsen om zo de samenwerking op te zoeken. In het kader van de Omgevingswet is dit natuurlijk van belang, maar voor inwoners is dit ook een overzichtelijke plek waar ze gemakkelijk zelf nieuwe initiatieven kunnen toevoegen, of zich kunnen aansluiten bij een al bestaand initiatief bij hen in de buurt. De gemeente kan direct reageren op de initiatieven waardoor het gesprek openlijk plaats vindt. Zo kunnen er heldere verwachting geschept worden en vergroot het de transparantie. Via MijnWijkplan worden ideeën verder gebracht om ze om te zetten in concrete initiatieven. Initiatieven waar de gemeente en inwoners de handen ineenslaan in de openbare én eventueel particuliere ruimte om samen de stad groener, klimaatadaptiever en leefbaarder te maken. Samen op weg naar Mijn Wijk Groen!

Benieuwd geworden hoe dat er in praktijk uitziet? Neem dan een kijkje in Nijmegen, of Zwolle waar het platform met succes wordt ingezet! Of wilt u meteen weten wat we voor uw gemeente kunnen betekenen? Neem dan vrijblijvend contact op met Lieke Willems.

Dit artikel werd geschreven door Meinrad van der Scheer.