Hoe draagt de openbare ruimte positief bij aan de anderhalvemetersamenleving? Een stappenplan voor maatregelen.

De anderhalvemetersamenleving. Hoewel we niet weten hoe lang het gaat duren, is dat voorlopig de realiteit. Waarschijnlijk tot er een vaccin is. En in het meest optimistische scenario lijkt dit zeker een jaar tot anderhalf jaar. Hoe help je mensen afstand houden? En wat kan de beheerder doen?

Wat betekent dit voor de beheerder van de openbare ruimte?

De eerste uitdaging voor de beheerder van de openbare ruimte is een gedragsvraagstuk: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen in de openbare ruimte anderhalve meter afstand houden? We zien al verschillende initiatieven: borden, tape, afzettingen met dranghekken of als vriendelijker alternatief bloembakken en vormen van nudging, zoals de hartjeslooproute in Zutphen.

Er speelt ook nog een ander vraagstuk. Eén dat minder urgent lijkt maar belangrijk is op de lange termijn. We zullen de komende periode nog steeds veel tijd doorbrengen in onze directe leefomgeving: Ons huis, de straat, de buurt, de stad. Het is dus extra belangrijk dat die directe leefomgeving prettig en aantrekkelijk is, en mogelijkheden biedt tot beweging, ontspanning, en stressherstel. Met name in stedelijke omgevingen waar veel mensen zonder eigen buitenruimte wonen, zal dit positief bijdragen aan gezondheid en welbevinden.

De tweede uitdaging voor de beheerder van de openbare ruimte in de anderhalve meter samenleving is dus een belevingsvraagstuk: Hoe kun je in de directe leefomgeving (extra) bijdragen aan welbevinden en gezondheid?

Wat kun je als beheerder hier aan doen? Welke maatregelen zijn nodig?

Met een gestructureerd stappenplan kun je maatregelen bedenken en kiezen die helpen bij het oplossen hiervan. We illustreren dit stappenplan aan de hand van het gedragsvraagstuk: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen in de openbare ruimte anderhalve meter afstand houden?

Bij dit vraagstuk spelen veel factoren een rol. Als beheerder van de openbare ruimte kun je niet al deze factoren beïnvloeden. Focus je op de factoren die je wel kunt beïnvloeden, zoals:

• De inrichting van de fysieke ruimte
• Hoe mensen deze ruimte gebruiken om zich te verplaatsen en verblijven.

Voor beide bovenstaande factoren kun je maatregelen bedenken. Bijvoorbeeld op basis van de vier knoppen voor beheer en verbetering van de openbare ruimte: Inrichting, Beheer, Regulering van gebruik en Communicatie. Denk aan meer fysieke ruimte creëren voor bepaalde stromen door een deel van de weg tijdelijk als voetgangersgebied te bestemmen. Of: ruimte creëren door gebruik te reguleren met het aangeven van looproutes. Je kunt de overige factoren die je niet direct kunt beïnvloeden wel gebruiken om je maatregelen effect te geven. Dit doet de hartjesroute in Zutphen slim. De vraag: ‘voor wie doe jij het?’ herinnert mensen nog even aan de ernst van de situatie door hen erover na te laten denken welke kwetsbare mensen zij in hun omgeving hebben. 

Voor het bedenken van veel en innovatieve maatregelen in korte tijd kun je verschillende creatieve technieken gebruiken. Doe dit niet alleen, maar in samenwerking met bijvoorbeeld de afdelingen die gaan over handhaving, winkelgebieden, evenementen (daar zit veel kennis over crowdmanagement en ervaring met tijdelijke maatregelen) en het sociale domein.

Welke maatregelen kies je?

Je kunt niet alles uitvoeren wat je bedacht hebt. Je moet kiezen. Hiervoor kies je criteria waarop je de ideeën beoordeelt. Bijvoorbeeld:

• de praktische uitvoerbaarheid
• snelheid van uitvoering
• tijdelijkheid van de maatregelen
• de grootte van de investering

Je scoort de maatregelen op deze criteria en selecteert de meest veelbelovende. Zo wordt ook zichtbaar welke maatregelen op beide vraagstukken goed scoren.

Onzekerheden, zoals hoe lang de anderhalvemetersamenleving van kracht blijft, kun je meenemen door te kijken hoe je maatregelen scoren op twee verschillende scenario’s. Bijvoorbeeld een scenario waarbij de anderhalvemetersamenleving een half jaar duurt, en één waarbij dit twee jaar duurt.

Als je deze stappen volgt, breng je gestructureerd in kaart waar de uitdaging zit. Wat je wel en niet kunt beïnvloeden en welke maatregelen voor jouw gemeente het meest geschikt en haalbaar zijn.

Contact

Het team gedrag en beleving van PLANTERRA denkt graag met je mee over een concreet plan voor jouw gemeente. Wil je daar meer over weten? Neem dan contact op met Linde van den Brink via linde.vandenbrink@planterra.nl