PLANTERRA voert belevingsonderzoeken uit op straat: samen met bewoners vormen we beleid!

Beleving is een breed concept en is afhankelijk van een groot aantal factoren. Het is mogelijk om de algehele beleving van mensen in een bepaalde openbare ruimte te meten, maar het is ook mogelijk om specifieke thema’s rondom beleving uit te lichten, zoals gezondheid, schoon, veiligheid en groen. PLANTERRA deed onlangs onderzoek in Heerhugowaard en Tilburg naar twee specifieke vormen van beleving: groenbeleving en schoonbeleving.

Groenbeleving en schoonbeleving

Voor de nieuwe Groenvisie wil de gemeente Heerhugowaard weten wat de ‘groenbeleving’ is van haar bewoners. Daarnaast is de gemeente nieuwsgierig naar wat groen eigenlijk betekent voor haar bewoners en welke verwachtingen en wensen zij hebben als het gaat over het groen in hun stad. De gemeente Tilburg heeft een minstens zo specifiek vraagstuk, waar opnieuw de beleving van bewoners een rol in speelt. In de ontwikkeling naar een schonere stad is de gemeente benieuwd naar de ‘schoonbeleving’ van bewoners en bezoekers, om zo tot beleid te komen waarbij de stad niet alleen objectief, maar ook subjectief schoon is.

Meetmethoden

Om achter de ‘groenbeleving’ en de wensen van bewoners te komen is in Heerhugowaard gebruik gemaakt van een interactieve spelmethode. Met behulp van voorbeeldfoto’s, stickers en tekstkaartjes werd met bewoners besproken wat groen voor hen betekent en welke wensen en verwachtingen zij hebben voor het groen in de gemeente. Ook konden bewoners een korte enquête invullen op een elektronische vraagpaal: de Moodus. Om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de stad en haar bewoners is het onderzoek op verschillende locaties en verschillende dagen uitgevoerd.  

In tegenstelling tot in Heerhugowaard zijn in Tilburg meer gebruikelijke onderzoeksmethoden gebruikt: observeren en interviewen. Deze combinatie is zeer geschikt om de objectieve en subjectieve situatie met elkaar te vergelijken. Tijdens twee veldwerkdagen in de stad hebben we op verschillende plekken afvalbakken en de directe omgeving om de afvalbak geschouwd en daarmee de objectieve situatie beschreven. Ter aanvulling zijn we ook in gesprek gegaan met bewoners om te bevragen in hoeverre zij een plek in de buurt van deze afvalbakken als schoon ervaren. Een mooie toevoeging aan deze twee dagen was dat we samen met onze opdrachtgever op pad gingen én dat we ondersteund werden door een coach die ons tips gaf om nog beter een (positief) gesprek te hebben met bewoners.

Uitkomsten en toegevoegde waarde

De twee belevingsonderzoeken hebben heldere inzichten gegeven in de waardering en wensen van bewoners over hun leefomgeving. Een tipje van de sluier: het blijkt dat de ‘schoonbeleving’ van Tilburgers niet enkel beïnvloed wordt door het afvalbakkenaanbod, maar dat deze beleving ook in verbinding staat met een aantrekkelijke en veilige omgeving. Inwoners van Heerhugowaard vinden groen erg belangrijk en uit het belevingsonderzoek blijkt bijvoorbeeld ook dat een positieve ‘groenbeleving’ het meest tot zijn recht komt wanneer groen in grote (kleurrijke) hoeveelheden wordt geplaatst, waardoor men zich als het ware omgeven voelt door de natuur.

Het onderzoeken van beleving, als onderdeel van het opstellen van gemeentelijk beleid voor de openbare ruimte, heeft als belangrijkste meerwaarde dat de openbare ruimte niet alleen vanuit de fysieke en objectieve invalshoek wordt benaderd, maar ook invulling geeft aan de waardering van de kwaliteit van de openbare ruimte door bewoners. Dat wat zij voelen en beleven wordt op deze manier meegenomen in beleidsvorming.