Leidraad Openbare Ruimte: Hoe Groningers van de straat weer ‘een gedeelde ruimte’ willen maken

Wij hebben in Groningen zeker niet stilgezeten! Van interessante lezingen krijgen wij nooit genoeg. Dit keer: een presentatie over de Leidraad Leefkwaliteit Openbare Ruimte. In Groningen is het coalitieakkoord ‘Gezond, Groen, Gelukkig Groningen’ gesloten, waarin het herwinnen van de openbare ruimte één van de pijlers is. Ook is het verhogen van de leefkwaliteit hét centrale thema in de Groningse omgevingsvisie. Hiervan gaat ons hart als stadsverbeteraars uiteraard harder kloppen!

Op basis van deze doelen heeft de Gemeente Groningen een Leidraad Leefkwaliteit Openbare Ruimte opgesteld, waarin inspiratiebeelden worden weergegeven hoe de openbare ruimte er idealiter uit zou kunnen gaan zien. Erwin Kloen, projectmanager stadsontwikkeling van de Gemeente Groningen, vertelde ons meer over de Leidraad, het participatieproces en wat dit kan betekenen voor beheer.

Menselijke maat is sturend

In de Leidraad is de straat het uitganspunt. Het doel is dat de straat opnieuw gezien wordt als ‘een gedeelde ruimte’, een openbare ruimte voor mensen in plaats van functionele verbindingen. De straat moet wel mobiliteit hebben, maar op maat. Daarnaast moet de straat voor iedereen zijn,  beleving stimuleren, waarde creëren, openbaar, veilig, klimaatadaptief, een ecosysteem en een gezonde omgeving zijn, en tot slot een identiteit hebben. Mobiliteit bepaalt dus niet langer de inrichting, maar de persoonlijke kwaliteit van leven is leidend. Er wordt geredeneerd vanuit de mens, de menselijke maat. Dit vraagt om een andere indeling van de openbare ruimte.

Belevingswandelingen

Om te bepalen wat de waarde van de menselijke maat inhoudt, zijn belevingswandelingen georganiseerd in de verschillende buurten. Tijdens deze belevingswandelingen konden bewoners, ondernemers en andere belangstellenden hun indrukken van de openbare ruimte op kaarten aangeven. Vanuit de thema’s mobiliteit, groen-blauw structuren, ruimte voor sociale interactie en beleving werden de aandachtpunten benoemd. Deze zijn vervolgens vertaald naar buurtopgaven, die de basis vormen voor de Leidraad.

Benutten van meekoppelkansen

Het is niet efficiënt en niet effectief om alleen voor ruimtelijke adaptatie de straat open te breken, helemaal niet in drukke stedelijke gebieden. Daarnaast spelen er de komende decennia ook andere grote ruimtelijke opgaven, zoals nieuwbouw en groot onderhoud aan gebouwen, de energietransitie en de transitie naar een circulaire economie. De Leidraad combineert daarom ruimtelijke adaptatie met bijvoorbeeld de vervanging van de riolering, het verleggen van kabels en leidingen en de aanleg van Warmtenet. Zo worden meekoppelkansen optimaal benut!

Erwin, bedankt voor deze interessante presentatie. Wij worden als stadsverbeteraars heel gelukkig van deze inspirerende ideeën!

In opdracht van de gemeente werkte Felixx Landschape Architects and Planners aan een de Leidraad Openbare Ruimte van Groningen in samenwerking met Goudappel, Stipo & Marco te Brömmelstroet.

Voor meer informatie over de Leidraad Leefkwaliteit Openbare Ruimte, zie de website van de Gemeente Groningen. Hier kan de Leidraad ook gedownload worden.

Dit artikel is geschreven door Solinde Vos.