Het kan in Almere!

Ga je naar Almere?! Natuurlijk! In september 2020 bezochten we de jongste stad van Nederland. We spraken met gebiedsregisseur Werner Brouwer over Oosterwold, hét zelfbouwproject van Nederland. Projectgroep Almere-Duin met o.a. Reinier Nijland, Johnny Kleinjan leidde ons rond door de wijk die niet aan zee ligt, maar wel duinen heeft. Jaap Meindersma vertelde over de ontwikkeling van de gemeente en de interessante beheeropgaven die dat met zich meebrengt en als klap op de vuurpijl nam Jaap Smit ons mee over het Floriade-terrein in opbouw waar hij ons rondleidde over het terrein waar bomen van A tot Z worden gepland en geplant voor het begin van de Floriade in 2022. We lichten twee van de bezochte projecten uit.

Almere; de nieuwe ‘Strandstad van de Randstad’ 

Duinen langs een meer. Het klinkt onlogisch, maar als je er eenmaal loopt, waan je je op sommige momenten op een luxe vakantiepark. Tijdens onze studiereis bezochten we Almere-Duin, een gebiedsontwikkeling geïnspireerd op wonen aan de zee. De beplanting bestaat voor een groot deel uit helmgras en duindoorns en langs de zandsteen gekleurde huizen lopen schelpenpaadjes over zandduinen. Hierdoor heeft de wijk een unieke uitstraling. Onder leiding van Reinier Nijland, Stef Staring, Johnny Kleinjan en Wendy Geitenbeek kregen we een rondleiding op maat. 

Grote vraag vanuit ons: hoe maak en beheer je zo’n unieke openbare ruimte en wat kost dat? Jaren geleden, toen Almere Duin nog vooral zandgrond was, dachten we al mee over het toekomstige beheer en onderhoud van deze unieke woonwijk. Een les is dat de geplande begroeiing van onder andere helmgras en duindoorns met name de eerste twee jaar nog niet altijd het beeld bepaalt. In het vers aangebrachte zand komen in die tijd ook andere planten op. De kunst is om deze heel voorzichtig  te verwijderen, zonder de grond weer te ‘verstoren’.  Het uiteindelijk geplande duinlandschap is daarna niet kostbaar in onderhoud.  

Een uitdaging ligt op het gebied van toezicht en handhaving. Door dit unieke landschap is het soms lastig te zien waar de tuingrenzen ophouden en het openbare gebied begint. Wat mag buiten de ‘eigen tuin en wat niet’? De gemeente geeft met nieuwe spelregels een antwoord op deze vraag. 

Duin heeft vele contrasten. Het is er rustig en beschut of juist levendig en winderig. Natuurlijk, maar toch ook stedelijk. Bijna twee miljoen kubieke meter zand was er nodig om de duinen te fabriceren en daar huizen bovenop te bouwen. Dit is wel de Nederlandse maakbaarheid ten voeten uit. Maar dat is het mooie van Almere. Niets is te gek! 

Floriade 

In 2022 zal Almere de wereldtuinbouwtentoonstelling presenteren. Architect- en stedenbouwkundige Winy Maas ontwikkelde het masterplan voor dit Expo-gebied met daarbij een arboretum vol met bomen en planten. Het terrein is volledig gericht op het stimuleren van verandering van onze manier van leven. Een groene woon- en leefomgeving, waar gezonde voeding en een verantwoord gebruik en duurzame toepassing van water en energie is.

Met de boot voeren we over het Weerwater naar het 60 ha grote Floriade terrein om de ontwikkelingen te zien. Fun fact: dit was ooit water, dichtgemaakt en nu weer-water. De kapitein gaf ons ondertussen informatie en iedereen draaide meteen z’n hoofd toen de schildpadden werden gespot. 

Op het terrein stond Jaap Smit al op ons te wachten voor een rondleiding door het arboretum. Een unieke verzameling van bomen, heesters en bloemen volledig op alfabet geordend op basis van hun botanische naam. Met een helm op, grote laarzen en een hesje aan gingen we het terrein over. Jaap vertelde ons over alle bomen en planten, hun Latijnse namen, en hoe ze bijdragen aan een duurzame en gezonde stad. Bijvoorbeeld door warmteoverlast te beperken of de luchtkwaliteit te verbeteren. Ook vanuit het buitenland worden gewassen aangeboden. Tegen de tijd dat de wereldtuinbouwtentoonstelling opent, kom je als bezoeker in een wereld met diverse soorten en vooral een onvergetelijke mix van kleuren, geuren en ervaringen.

Na afloop van de Floriade Expo 2022 zal het terrein omgebouwd worden tot een nieuwe wijk. Almere Hortus moet het toonbeeld worden van duurzame stedenbouw met een volgroeid arboretum als startpunt: Wonen in een oase van groen, met het stadscentrum binnen handbereik. En zeg nou zelf, wat is mooier dan letterlijk wonen in een planten- en bomenbibliotheek van volwassen groen?

Wij zijn in ieder geval enorm benieuwd naar zowel de Expo als hoe de nieuwe wijk er uiteindelijk uit gaat zien!

Klik hier voor meer informatie over Almere-Duin, hier voor meer informatie over de Floriade Expo 2022 en hier voor meer informatie over Almere Hortus.

Alle sprekers nogmaals ontzettend bedankt! Het kan in Almere!

Dit artikel is geschreven door Marieke van der Klaauw.