Een nieuwe manier om naar berm- en slootmaaisel te kijken

Vanuit het besef om zuiniger met onze planeet en grondstoffen om te gaan vroeg de gemeente Drimmelen PLANTERRA om na te denken over duurzame alternatieven voor de verwerking van het berm- en slootmaaisel in de gemeente. Het maaiafval wordt nu nog verwerkt door een composteerbedrijf, maar wat zijn de mogelijkheden en waar liggen de kansen?

Afwegingskader voor alternatieven duurzame verwerking

Om die vraag te beantwoorden hebben we verschillende duurzame verwerkingsmethoden voor berm- en slootmaaisel uitgewerkt. Op basis van een vijftal indicatoren is vervolgens een afwegingskader opgesteld om te kijken welke opties het meest kansrijk zijn voor de gemeente Drimmelen. Via een overzicht van plussen en minnen wordt duidelijk waar de kansen liggen (zie het voorbeeld hieronder).

Bodemverbeteraar, biobased product of energie opwekken?

Sinds 2019 is gemeente Drimmelen gestopt met het klepelen van de bermen en watergangen. Deze manier van maaien past niet binnen het ecologisch beheer. Het komt de biodiversiteit niet ten goede en zorgt voor ophoging van de bermen waardoor regenwater niet kan worden afgevoerd van de weg naar de berm.

De volgende stap richting duurzaamheid is kijken naar het maaisel zelf. Wat kan er met het maaisel gedaan worden? Waar moet je rekening mee houden? En wat is de impact van de oplossingen?

Maaisel als bodemverbeteraar

Het waarborgen van de kwaliteit is hierbij van groot belang voor de inzet van maaisel voor bijvoorbeeld bodemverbeteraars. Zo is het belangrijk dat er ingezet wordt op het voorkomen van zwerfafval door aandacht te besteden aan bewustwording. Zorg ervoor dat de eigen dienst/aannemer het zwerfvuil verwijdert, voordat er gemaaid wordt of maak afspraken met het werkvoorzieningsschap om het maaisel voorafgaand aan het maaien te ontdoen van zwerfvuil.

Maaisel als biobased product

Een andere manier om het maaisel te verwerken is door er biobased producten van te maken. Afzonderlijke bestanddelen van gras en riet dienen als grondstof voor verschillende producten. Biobased producten kunnen biologisch afbreekbaar zijn, waardoor ze zich onderscheiden van veel andere conventionele producten. Ze leveren op talloze manieren voordelen op, omdat ze als basis kunnen dienen voor nieuwe biomassa en de hulpbron meerdere keren kan worden hergebruikt.

Maaisel om energie op te wekken

Met biomassa kun je ook op een duurzame manier energie opwekken. Verschillende vormen van bio-energie kunnen daarbij een CO2-voordeel geven, vergeleken met fossiele brandstoffen. Dit zijn onder andere biogas en het verbranden van organisch afval. Sloot- en bermmaaisel, dat als afvalstof vrijkomt, kan hiervoor goed gebruikt worden: het grote voordeel van gras is dat slechts één jaar aan CO2-opslag uit het gras vrij komt.

Lokale oplossing

Wat opvalt is dat de duurzame alternatieven voor de verwerking van berm- en slootmaaisel erg plaatsgebonden zijn. Maaisel heeft een kleine cirkel waarbinnen er op een duurzame manier mee gewerkt mag worden. Dit betekent dat er nu alleen op kleine schaal met lokale agrariërs afspraken gemaakt kunnen worden om het maaisel duurzaam te verwerken tot bodemverbeteraar. Het blijft voor gemeentes dus interessant om de ontwikkelingen voor biobased producten en bio-energie in hun lokale omgeving goed in de gaten te houden.